De arbeidsovereenkomst
Wat is een arbeidsovereenkomst eigenlijk?
- Overeenkomst waarbij de werknemer zich verbindt in dienst van de werkgever tegen loon gedurende een zekere tijd arbeid te verrichten (7:610, eerste lid, BW)
Voorwaarden:
- Arbeid: persoonlijk arbeid te verrichten, art 7:659 lid 1 BW
- Loon: tegen loon
- Gezag: in dienst van de andere partij, art 7:660 BW
- Tijdsduur
Waarom is het zo belangrijk of er sprake is van een arbeidsovereenkomst?
- Werknemer krijgt recht op sociale verzekeringen (ziektewet, werkloosheidswet)
- Het ontslagrecht is van toepassing
- De kantonrechter is bevoegd
Gezagsverhouding
Noodzakelijk kenmerk van de arbeidsovereenkomst
Geen gezagsverhouding? Welke overeenkomsten zijn er dan mogelijk?
- Overeenkomst van opdracht (art. 7:400 BW)
- Vaak gericht op bepaalde geestelijke prestatie
- Bijvoorbeeld bij huisarts-patient, advocaat-client of accountant-client
- Gelijkwaardige relatie tussen partijen
- Aanneming van werk (art. 7:750 BW)
- Leveren van bepaalde fysieke prestatie
- Bijvoorbeeld vernieuwen bedrading huis door elektricien
- Partijen spreken prijs en termijn af
- Elektricien bepaalt zelf hoe hij de werkzaamheden verricht.
Verplichtingen werkgever
In de wet:
- Gedragen als een goed werkgever (art. 7:611 BW)
- Bijvoorbeeld, geen bedrijfsuitje met rollerschaatsen op gladde vloer (HR)
- Belangrijkste: tijdig betalen van loon (art. 7:616)
- Hoogte loon: CAO + minimumloon (art. 7:643 – 645 BW)
- Ook als er geen werk is verricht, tenzij niet verrichten arbeid voor rekening werknemer hoort te komen (art. 7:628 lid 1 BW, nieuwe sinds januari 2020)
- Heb je een oproepovereenkomst met minder dan 15 uur per week? Dan krijg je in iedere geval drie uur uitbetaald, ook al heb je minder dan drie uur gewerkt (art. 7:628a lid 1 BW)
Verplichtingen werknemer
Wat moet de werknemer doen?
- Gedragen als een goed werknemer (art. 7:611 BW)
- Arbeid persoonlijk verrichten (art. 7:659 BW)
- Houden aan de voorschriften van de werkgever (art. 7:660 BW)
Wat mag de werknemer niet doen?
- Diefstal
- Roekeloosheid
- Dronkenschap
- Zie 7:678 lid 2 BW voor uitputtende lijst
Casus arbeidsovereenkomst Shanice Latoya
- Proeftijdbeding art. 5 van de arbeidsovereenkomst (art. 7:652 BW)
Beeindiging arbeidsovereenkomstss
- Van rechtswege
- Met wederzijds goedvinden
- Middels opzegging (art. 7:669 BW)
- Ontslag op staande voet (art. 7:677 BW)
- Via rechterlijke ontbinding
Manier 1: van rechtswege
Van rechtswege = automatisch
Bijvoorbeeld:
- Afloop contract (art. 7:667 lid 1 BW)
- Pensioengerechtigde leeftijd bereikt (art. 7:669 lid 4 BW)
- Bij overlijden (art. 7:674 lid 1 BW)
Manier 2: met wederzijds goedvinden
(Arbeids)overeenkomst komt tot stand door:
- Aanbod (wil en verklaring)
- Aanvaarding (wil en verklaring)
Partijen kunnen overeenkomen om de arbeidsovereenkomst te beeindigen. Dit kan in een beeindigingsovereenkomst (art. 7:670b lid 1 BW) of in een vastellingsovereenkomst (art. 7:900 BW)
Vaak wordt daarin opgenomen dat de werkgever het initiatief heeft genomen. Waarom? De werknemer kan mogelijk geen beroep doen op de Werkloosheidswet als (ook) aan hem/haar te wijten is dat hij/zij (vrijwillig) werkloos is geworden.
Manier 3: Opzegging
Door werkgever of werknemer
Voorwaarden opzegging door werkgever (art 7:669 lid 1 BW)
- Redelijke grond
- Vervallen arbeidsplaats wegen bedrijfseconomische redenen (toestemming)
- Ziekte/gebreken werknemer gedurende meer dan 2 jaar (toestemming)
- Disfunctioneren werknemer
- Verstoorde arbeidsverhouding
- zie lid 3
- Herplaatsing binnen bedrijf in andere passende functie is niet mogelijk
Opzegging is rechtsgeldig als werknemer heeft ingestemd (Art. 7:671 BW) Als hij dat niet doet moet de werkgever naar de rechtbank (sector kanton)
Opzegverboden (art. 7:670 BW) -> bijvoorbeeld tijdens zwangerschapsverlof of als lid van de OR.
Manier 4: ontslag op staande voet
Artikel 7:677 en 678 BW: wat zijn de vereisten?
- Dringende reden
- Onverwijld geven
- Onverwijlde (gelijktijdige) mededeling
- Afweging gevolgen ontslag vs persoonlijk omstandigheden
Hoe zit het met de opzegverboden? Deze gelden niet bij ontslag op staande voet
En de transitievergoeding? Geen recht op
Manier 5: via rechterlijke ontbinding
Door kantonrechter of verzoek wg of wn (art. 671b/c)
C tot en met I: overige gronden van persoonlijke aard (art. 669 lid 3)
Weigering toestemming UWV
Arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd ontbinden zonder tussentijds opzegbeding
Tenzij ontslagbescherming