Kennis blok 2 week 7 – Aantekeningen

Hoe verkijg je eigendom?

Art 3:80 lid 2 BW
Algemene titel:
- Erfopvolging (Erfenis)
- Boedelmenging (huwelijk)
- Fusie
- Splitsing
- Goedkeuring van een overdrachtsplan
Bijzondere titel:
- Overdracht
- Verjaring
- Onteigening
- Overige wijzen (aangegeven in de wet)

Overdracht

Wat is overdracht?

Overdracht is de overgang van:
- Eigendom
- Beperkt recht
- Vorderingsrecht
Art 3:83 lid 1 BW: Eigendom, beperkte rechten en vorderingsrechten zijn overdraagbaar, tenzij de wet of de aard van het recht zich tegen een overdracht verzet.
Wat kun je niet overdragen?
- Een onderneming, maar wel de 1,2,3 van hierboven dus AH kun je niet overdragen maar de merkrechten, de goederen de gebouwen die ze bezitten etc wel.

Hoe kun je overdragen?

In art. 3:84 lid 1 BW staan de voorwaarden voor een overdracht:
- Voor overdracht van een goed wordt vereist een levering krachtens geldige titel, verricht door hem die bevoegd is over het goed te beschikken.
Voorwaarden:
- Een levering
- Op basis van een geldige titel
- Door een beschikkingsbevoegde
LET OP: je moet aan alle drie de eisen voldoen

Leveringswijzen

Eis 1: levering
- Hoe moet je leveren? Voor verschillende soorten goederen gelden verschillende leveringsvereisten.
- Daarom neem je de volgende stappen:
  - Stap 1: wat voor soort goed ga je leveren?
  - Stap 2: check in het artikel welke leveringsvereisten gelden.
- Wetten:
  - Onroerende zaken: 3:89 lid 1 BW
  - Registergoederen: 3:98 lid 4 BW
  - Roerende zaken: 3:90 BW
  - Toonder- en ordervorderingen: 3:93 BW
  - Vorderingsrechten op naam: 3:94 BW
  - Andere gevallen: 3:95 BW
  - Aandeel in gemeenschap: 3:96 BW
  - Toekomstige goederen: 3:97 BW
  - Beperkte rechten: 3:98 BW

Leveringsvereisten onroerende zaken (registergoederen)

3:89 lid 1 BW: De voor overdracht van onroerende zaken vereiste levering geschiedt door een daartoe bestemde, tussen partijen opgemaakte notariele akte, gevolgd door inschrijving daarvan in daartoe bestemde openbare registers
Vereisten:
- Notariele akte
- Inschrijving in openbare registers
Wat zijn registergoederen?
- 3:10 BW: Registergoederen zijn goederen voor welker overdracht of vestiging inschrijving in daartoe bestemde openbare registeren noodzakelijk is.
- 3:89 lid 4 BW bepaalt dezelfde regels voor andere registergoederen
- Simpele samenvatting soorten:
  - Onroerende zaken: zoals een huis
  - Schepen en vliegtuigen
  - Beperkte rechten op onroerende zaken (een appartementsrecht op een deel van huis bijvoorbeeld)

Leveringsvereisten roerende zaken

3:90 BW: De levering vereist voor de overdracht van roerende zaken, niet-registergoederen, die in de macht van de vervreemder zijn, geschiedt door aan de verkrijger het bezit der zaak te verschaffen.
Leveringsvereiste is: bezitsverschaffing
Dit kan op twee manieren:
- Feitelijke handeling (art. 3:114 BW) à het goed komt van zijn plaats
- Tweezijdige verklaring (art. 3:115 BW) à Het goed komt niet van zijn plaats:
  - Constitutum possesorium (de zaak blijft bij de vervreemder)
  - Brevi manu (de zaak blijft bij de verkrijger)
  - Longa manu (zaak blijft bij een derde)
Constitutum possesorium:
- Voorbeeld:
  - A verkoopt een een kast aan B. Omdat B over een maand gaat verhuizen, wil hij het huis pas over een maand ontvangen.
  - Levering vindt plaats door een tweezijdige verklaring. Daardoor wordt A houder van de kast en B eigenaar/bezitter.
Traditio brevi manu:
- Voorbeeld:
  - A is eigenaar van een kast en verkoopt deze aan B. De kast stond al bij B in huis (B was houder).
  - Levering vindt plaats door een tweezijdige verklaring. Daardoor wordt B eigenaar/bezitter.
Traditio longa manu:
- Voorbeeld:
  - A is eigenaar van een kast en verkoopt deze aan B. De kast staat bij C in huis en blijft daar ook staan (C is houder)

Levering vindt plaats door een tweezijdige verklaring. Daardoor wordt B eigenaar en blijft C houder (maar nu voor B)

Vorderingen

Wat is een vordering? Een vordering is een eis of aanspraak op iets.
Voorbeeld:
- Een geldvordering.
- Een vordering zijn tot een geven of een doen.
- Een vordering uit onverschuldigde betaling.
- Een vordering tot betaling van schade.

Vorderingen op naam

Wat is een vorderingsrecht op naam?
- Als vaststaat wie de schuldeiser is, wordt zijn vorderingsrecht een vordering op naam genoemd.
3:93 BW: Buiten de in het vorige artikel geregelde gevallen worden tegen een of meer bepaalde personen uit te oefenen rechten geleverd door een daartoe bestemde akte, een mededeling daarvan aan die personen door de vervreemder of verkrijger.
Leveringsvereisten
- Akte (cessie-akte)
- Mededeling (aan de persoon/personen waartegen je het vorderingsrecht kunt inroepen)
Begrippen:
- Cessie = overdracht van een vorderingsrecht op naam
- Cedent = schuldeiser/vervreemder van het vorderingsrecht
- Debitor cessus = Schuldenaar van het vorderingsrecht
- Cessionaris = Verkrijger van het vorderingsrecht/nieuwe schuldeiser van de vordering

Toonder- en ordervorderingen

Wat zijn vorderingen aan toonder en order? Vorderingen waarvan niet tevoren duidelijjk is wie de schuldeiser. Zijn kunnen alleen bestaan als ze schriftelijk zijn vastgelegd.
- Bij rechten aan toonder wordt geen naam van de schuldeiser genoemd. Ieder die een toonderpapier laat zien kan de vordering invorderen
- Bij rechten aan order wordt wel de naam van de schuldeiser of een door deze aangewezen persoon genoemd aan wie geleverd dient te worden.
Leveringsvereisten op grond van art. 3:93 BW:
- Vordering aan toonder: bezitsverschaffing
- Vordering aan order: bezitsverschaffing + endossement (verklaring op het bewijs)

Leveringsvereisten beperkte rechten

Op grond van art. 3:98 BW gelden dezelfde leveringsvereisten als de eisen die gelden voor de hoofdzaak (de zaak waarop het beperkte recht rust).

Conclusie levering

Hoe moet je leveren?
- Voor verschillende soorten goederen gelden verschillende leveringsvereisten.

Eis 2: geldige titel
- Wat is een titel?
  - De titel is de reden/aanleiding van de overdracht. Ook wel de rechtsverhouding die aan de overdracht ten grondslag ligt en deze rechtvaardigt.
  - Voorbeeld: Een koopovereenkomst (naar aanleiding van de koopovereenkomst moet je gaan overdragen).
- Een titel kan zijn:
  - Geldig
  - Nietig à 3:40 BW
  - Vernietigbaar à 3:44 BW
- Causaal stelsel: voor een overdracht heb je een geldige titel nodig.
Eis 3: beschikkingsbevoegdheid
- Wat houdt de eis van beschikkingsbevoegdheid in?
  - De persoon die overdraagt moet bevoegd zijn om over het goed te beschikken.
- Begrippen:
  - Beschikken = vervreemden of bezwaren
  - Vervreemden = overdragen
  - Bezwaren = Belasten met een beperkt recht
- Wie is beschikkingsbevoegd?
  - Het uitgangspunt is dat de eigenaar (van een zaak) een rechthebbende (van een vermogensrecht) beschikkingsbevoegd zijn.
- Wanneer moet je beschikkingsbevoegd zijn voor een geldige overdracht?
  - Uiterlijk op het moment van de overdracht

Derdenbescherming

Stel: je betaalt ergens voor en later blijkt dat er niet voldaan is aan eis 3 (beschikkingsbevoegdheid).
Gevolg: geen geldige overdracht. Eigenaar of rechthebbende is niet veranderd. Je staat dus met legen handen of niet.
Hoe word je beschermd tegen beschikkingsbevoegdheid?
3:86 lid 1 BW
Voorwaarden:
- Overdracht overeenkomstig art. 90, 91, 93 à de levering moet hebben plaatsgevonden door feitelijke overgave.
- Van een (1) roerende zaak niet-registergoed, (2) recht aan tonder of (3) recht aan order
- Overdracht anders dan om niet à er moet sprake zijn van een tegenprestatie
- Verkrijger te goeder trouw à de verkrijger wist niet van de beschikkingsbevoegdheid en had dit ook niet hoeven weten. Bestudeer zelf: art. 3:11 en 3:87 BW
Rechtsgevolg: Als aan deze voorwaarden is voldaan, is de overdracht geldig (ook als is de vervreemder niet beschikkingsbevoegd).
3:86 lid 3 BW: Niettemin kan de eigenaar van een roerende zaak, die het bezit daarvan door diefstal heeft verloren, deze gedurende drie jaren, te rekenen van de dag van de diefstal af, als eigendom opeisen, tenzij (…)
Kort samengevat: is er sprake van (1) roerende zaak en (2) diefstal? Dan kun je die zaak nog 3 jaar opeisen.
Tenzij:
- Er sprake is van consumentenkoop.
- Het geld / toonder- of orderpapieren betreft.