Wanneer kun je een regel uit algemene voorwaarden vernietigen?
- 6:233 sub a BW à wanneer die regel onredelijk bezwarend is
- 6:233 sub b BW à niet een redelijke mogelijkheid heeft geboden om kennis te nemen
Inhoud overeenkomst
Als we het hebben over de verbindende kracht van overeenkomsten, dan is pacta sunt servanda een belangrijke term. Deze term betekentdat partijen gebonden zijn aan wat zij zijn overeengekomen.
Uit het haviltex arrest volgt dat je niet alleen moet kijken naar de zuiver taalkundige uitleg van een overeenkomst om te bepalen wat partijen zijn overeengekomen.
Wanprestatie
- 6:74 lid 1 BW à iedere tekortkoming in de nakoming van een verbintenis verplicht de schuldenaar de schade die de schuldeiser daarvoor lijdt te vergoeden, tenzij de tekortkoming de schuldenaar niet kan worden toegerekend.
- Voorwaarden schadevergoeding
- Wanprestatie
- Schade
- Causaal verband tussen wanprestatie en schade (oftewel: de schade is het gevolg van de wanprestatie)
- De wanprestatie moet kunnen worden toegerekend aan de schuldenaar
Wanprestatie – verbintenis
- Een verbintenis is een vermogensrechtelijke rechtsbetrekking tussen twee/meer personen, op grond waarvan de een tot iets gerechtigd is, waartoe de ander is verplicht (bijv. De levering van een fiets)
- Er zijn verschillende soorten verbintenissen
- Resultaat verbintenis: bevat een verplichting tot het behalen van een bepaald resultaat (bijv. Schilderen van het hele huis).
- Inspannings verbintenis: bevat een verplichting tot het leveren van een bepaalde inspanning (bijv. Een huisarts die zijn patient behandeld).
Wanprestatie – tekortkoming niet toerekenbaar
- 6:75 BW à overmacht: een tekortkoming kan de schuldenaar niet worden toegerekend, indien zij:
- Niet is te wijten aan zijn schuld.
- Noch krachtens wet, rechtshandeling of in het verkeer geldende opvattingen voor zijn rekening komt.
Wanprestatie – wanneer komt de tekortkoming voor rekening schuldenaar?
- Toerekening krachtens de wet
- Hulppersonen (art. 6:76 BW)
- Hulpzaken (art. 6:77 BW)
- Toerekening krachtens rechtshandeling
- In een exoneratieclausule of vrijtekeningsbeding kunnen partijen bij een overeenkomst afspreken dat je niet aansprakelijk bent voor wanprestatie
- Toerekening krachtens verkeersopvatting
- Laatste valnet. Gaat vooral over wat redelijk is.
Wanprestatie – rechtsgevolgen
- In art. 6:74 lid 2 BW kun je lezen: als nakoming nog mogelijk is, kun je pas schadevergoeding vorderen als de schuldenaar in verzuim is.
- Hoofdregel: de schuldeiser moet de schuldenaar in gebreke stellen à de ingebrekestelling is een schriftelijke aanmaning waarbij de schuldenaar een redelijke termijn krijgt om alsnog na te komen (art 6:82 BW)
- Dus: je bent in verzuim als de redelijke termijn zoals genoemd in de in gebreke stelling is verlopen + nakoming niet heeft plaatsgevonden.
Het ontbindingsrecht
Waar vind je het recht op ontbinding?
- 7:265 lid 1 BW
Wat zijn de gevolgen van ontbinding?
- De overeenkomst tussen partijen eindigt
- Ontbinding heeft geen terugwerkende kracht (art. 6:269 BW)
- Wel ontstaat de verplichting om reeds nagekomen prestaties ongedaan te maken (art 6:269 BW)
Het opschortingsrecht
Opschorten = het uitstellen van een prestatieverplichting
Wanneer wil je opschorten?
- 6:262 lid 1 BW: als A haar verbintenis niet nakomt, mag B de nakoming van haar verbintenis ook opschorten
- Als A niks doet, dan hoeft B ook niks te doen
- 6:263 lid 1 BW: De partij die verplicht is het eerst te presteren, is niettemin bevoegd de nakoming van haar verbintenis op te schorten, indien na het sluiten van de overeenkomst te harer kennis gekomen omstandigheden haar goede grond geven te vrezen dat de wederpartij haar daartegenover staande verplichtingen niet zal nakomen.
- Als A bang is dat B niks doet, dan mag A de prestatie opschorten.
Onderscheid wanprestatie en onrechtmatige daad
- Wanprestatie: schending overeengekomen gedragsnorm
- Onrechtmatige daad: schending niet overeengekomen gedragsnorm
Onrechtmatige daad in de wet
- Art 6:162 lid 1 BW
- Tenzij
- Art 6:163 BW
- Voorwaarden
- Onrechtmatige daad à 6:162 lid 2 BW
- Toerekening à art 6:162 lid 3 BW
- Schade à art 6:95 e.v. BW
- Causaal verband à conditio sine qua non (csqn)
- Relativiteit à 6:163 BW
Wanneer is een gedraging onrechtmatig?
- Rechtsinbreuk
- Absolute vermogensrechten
- Voorbeeld: stelen van een auto
- Persoonlijkheidsrechten
- Privacy à schending AVG
- In strijd met een wettelijke plicht
- Schade veroorzaakt door schending wettelijke norm? Dan in beginsel onrechtmatige gedraging. Voorbeeld: overtreden regels van een vergunning
- In strijd met ongeschreven recht
- Ligt niet vast in geschreven regels!
- Jurisprudentie is van belang
- Bekendste voorbeeld: Kelderluik-arrest 1919
- Een doen of nalaten is strijd met hetgeen volgens ongeschreven recht in het maatschappelijk verkeer betaamt (maatschappelijke zorgvuldigheid)
- Gevaarzetting, sport & spel, hinder, verkeer, eer & goede naam
- Absolute vermogensrechten
Nadere invulling maatschappelijke zorgvuldigheid: gevaarzetting
- Gevaarzettende situatie (GS)
- De aard van de gedraging
- De (grootte van) kans op schade
- De aard en ernst van de eventuele schade
- De bezwaarlijkheid en gebruikelijkheid van voorzorgsmaatregelen (jetblast-arrest)
Toerekening onrechtmatige daad
- Schuld
- Verwijtbaar – anders kunnen en moeten handelen
- Vinden jullie het verwijtbaar als ik verzuip in de gracht en Chantal staat erbij en doet niets?
- Tenzij schulduitsluitingsgronden
- Wet
- Bijvoorbeeld: art. 6:165 BW à vinden jullie dat rechtvaardig?
- Verkeersopvattingen
- Onervarenheid
- Vooral persoonlijkeheid dader en aard gedraging (wat zegt dat?)
Let op, het toerekenen van een onrechtmatige daad is bijna nooit een probleem
Schade
- 6:95 e.v. BW
- Vermogensschade
- Ander nadeel (immateriele schade)
- Dienentgevolge à causaal verband (csqn)
- Zou schuldeiser deze schade ook hebben geleden als schuldenaar zich zorgvuldig had gedragen
Schade en causaliteit
- Vertragingsschade (art. 6:85 BW)
- Voorbeeld: oplevertermijn niet gehaald bouwproject, verplicht om tijdelijk ander onderkomen te huren door tekortkoming
- Bijkomende schade
- Voorbeeld: kermisattracties bij proefdraaien schiet een karretje los door constructiefout. Dat karretje treft een andere attractie. Die schade wordt bijkomende schade genoemd. (kinheim/pelders).
- Personenschade is een voorbeeld van de vele vormen van ‘overig nadeel’ art. 6:95 BW.
Relativiteit
- 6:163 BW
- Geen verplichting tot schadevergoeding bestaat, wanneer de geschonden norm niet strekt tot bescherming tegen de schade zoals de benadeelde die heeft geleden.
Aansprakelijkheid van anderen
- E
- Het gaat om:
- Aansprakelijkheid voor kinderen
- 1:233 BW à meerderjarigen zijn de leeftijd van achttien jaren
- 1:234 BW à minderjarigen handelen met toestemming van vertegenwoordigers
- 3:32 lid 2 BW à Rechtshandeling van een onbekwame is vernietigbaar
- 3 categorieen
- Onder 14 jaar: art. 6:164, niet zelf aansprakelijk voor zijn/haar onrechtmatige daad. Art. 6:169 lid 1 BW stelt ouders of voogd aansprakelijk.
- 14 of 15: art. 6:164 BW volgt dat een kind dat ouder is dan 14, wel zelf aansprakelijk is voor zijn/haar onrechtmatige daad. Art. 6:169 lid 2 stelt de ouders of voogd mogelijk ook aansprakelijk. Het gaat hier om schuldaansprakelijkheid
- Aansprakelijkheid voor ondergeschikten
- Op basis van art 6:170 lid 1 BW is de werkgever in beginsel aansprakelijk voor onrechtmatige daden van zijn werknemer
- Het gaat hier om risicoaansprakelijkheid à of de werkgever schuld heeft doet er niet toe.
- Op grond van art. 6:102 lid BW zijn de werkgever en de ondergeschikte hoofdelijk (voor het gehele bedrag) aansprakelijk à de benadeelde mag zowel de werkgever als de ondergeschikte aanspreken. Stel dat de ondergeschikte wordt aangesproken en de schade betaalt, dan kan hij dit geld terugvorderen bij de werkgever.
- Aansprakelijkheid voor kinderen